Αρχοντικό Βαρελτζήδαινας

Το Aρχοντικό της Βαρελτζήδαινας βρίσκεται στη βόρεια Λέσβο, στο σημερινό παράκτιο οικισμό της Πέτρας. Xρονολογείται στα τέλη του 18ου - αρχές του 19ου αιώνα και αποτελεί σημαντικό δείγμα της όψιμης Οθωμανικής περιόδου της Λέσβου. Η αρχιτεκτονική του ακολουθεί την τυπική διάταξη των αρχοντικών κατοικιών, που χτίζονταν συνήθως στο κέντρο αγροτικών κτημάτων, κλεισμένων με περίβολο. Το κτήριο είναι διώροφο. Το ισόγειο είναι κτισμένο από λίθο και φέρει λιγοστά ανοίγματα, διατηρώντας την αίσθηση ενός πύργου. Στον όροφο όλες οι κάμαρες βρίσκονται γύρω από μία κεντρική σάλα και στολίζονται με έξοχα δείγματα ξυλογλυπτικής (κουμπέδες στα ταβάνια, ταμπλαδάκια στις πόρτες, σύνθετα χωνευτά ντουλάπια, ράφια και εσοχές στους τοίχους), καθώς και κινητά έπιπλα, όπως σοφράδες (χαμηλά τραπεζάκια), σκαμνάκια και κασέλες. Ιδιαίτερα διακοσμητικά στοιχεία αποτελούν οι τοιχογραφίες, εξαίρετα δείγματα λαϊκής τέχνης, με σκηνές από παραθαλάσσιες πολιτείες, ανθέμια, γιρλάντες με λουλούδια κ.ά.