Μεταβυζαντινός Ιερός Ναός Αγίου Βασιλείου

Ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Βασιλείου δεσπόζει στο κέντρο του ερειπωμένου παλιού οικισμού του Αγίου Ευστρατίου και αποτελεί από τα παλαιότερα σωζόμενα μνημεία του νησιού, χαρακτηρισμένο ιστορικό διατηρητέο από το 2000. Χτίστηκε το 1727 με τοπική πέτρα, όπως δηλώνει η εντοιχισμένη επιγραφή στη δυτική όψη. Πρόκειται για ναό τύπου συνεπτυγμένου σταυροειδούς με τρούλο χωρίς αψίδα στο ιερό, με δίρριχτη στέγη από σχιστόλιθο και τρούλο καλυμμένο με κεραμίδια. Διαθέτει δύο εισόδους, δυτική και νότια, ενώ εσωτερικά είναι μονόκλιτος με εσωνάρθηκα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του, λιτό αλλά σημαντικό, χρονολογείται από την ανέγερσή του και φιλοξενεί αξιόλογες εικόνες, ανάμεσά τους της Θεοτόκου, του Χριστού και του Αγίου Βασιλείου. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν κεραμικά και λειτουργικά σκεύη, χάλκινα νομίσματα και υδροφόρα αγγεία εντοιχισμένα για ακουστική ενίσχυση. Τα ευρήματα χρονολογούνται από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα, φωτίζοντας την ιστορία και τη χρήση του μνημείου.