Φισίνη

Η Φισίνη είναι ένας παραδοσιακός οικισμός της νοτιοανατολικής Λήμνου. Το όνομά της απαντά ήδη σε έγγραφα του 19ου αιώνα με διάφορες μορφές — Βισίν, Φσιν ή Ψιν — ενώ οι κάτοικοί της αποκαλούνταν Σφνάδες. Σταδιακά, επικράτησε ο θηλυκός τύπος Φισίνη, που κατά την τοπική ερμηνεία συνδέεται με το ρήμα φυσώ, καθώς η περιοχή είναι γνωστή για τους δυνατούς ανέμους και τις ανεμοθύελλες που τη σαρώνουν. Κοντά στο χωριό σώζονται τα ερείπια του μεσαιωνικού οχυρού της Σκάλας, γνωστού ως «Πύργοι». Από το 1918 η Αγία Σοφία αποτέλεσε μόνιμο οικισμό της κοινότητας Φισίνης, μαζί με τη Σκανδάλη, και οι κάτοικοί τους αποκαλούνταν Σκαλιώτες. Η Αγία Σοφία πήρε το όνομά της από τον ομώνυμο ναό, που καταστράφηκε και ανοικοδομήθηκε επανειλημμένα. Η παράδοση θέλει τον πρώτο οικισμό να βρισκόταν δυτικότερα, στη θέση Παλιόμαντρα κοντά στον κόλπο του Μούδρου· μετά από πειρατική επιδρομή, οι κάτοικοι μετέφεραν το χωριό στη σημερινή του θέση, χτίζοντας τα νέα σπίτια με τις πέτρες των παλιών. Στην περιοχή εντοπίζονται ακόμη ίχνη μεσαιωνικών εγκαταστάσεων στις θέσεις Παρθενόμτος και Αγιομάρνος, όπου σώζονται ερείπια κατοικιών και ναών. Δεσπόζει, επίσης, ο λόφος Παραδείσι, γνωστός για τα βοσκοτόπια, τους μελισσότοπους και τους απολιθωμένους κορμούς δέντρων του. Κοντά στη Φισίνη βρίσκεται και το ξακουστό εξωκλήσι του Αγίου Σώζοντος, προστάτη των ναυτικών, του οποίου η λατρεία καθιερώθηκε σταδιακά ως κεντρική για ολόκληρη τη Λήμνο.