Ιερά Μονή Παναγιάς Βροντιανής

Το μοναστήρι της Παναγίας Βροντά ή Βροντιανής, στους Βουρλιώτες, χτίστηκε το 1566 και είναι το παλαιότερο μοναστήρι της Σάμου. Το όνομά του, «Βροντά» ή «Βροντιανή», πιθανότατα προέρχεται από τις συχνές βροντές και κεραυνούς που παρατηρούνται στην περιοχή. Ο ναός είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο. Παλαιότερα, το εσωτερικό του ήταν εξολοκλήρου καλυμμένο με αξιόλογες τοιχογραφίες, από τις οποίες, σήμερα, διασώζονται ενδεικτικά δείγματα στο ιερό και τον τρούλο. Ξεχωρίζουν το επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο, διακοσμημένο με σκηνές από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, καθώς και ένας επιβλητικός ξυλόγλυπτος θρόνος του 18ου αιώνα. Οι εικόνες του τέμπλου χρονολογούνται από τον 18ο και 19ο αιώνα, με σημαντικότερη την επάργυρη εικόνα της «Γέννησης της Θεοτόκου», έργο του μοναχού Ιακώβου το 1777. Η Μονή διαθέτει σημαντική συλλογή κειμηλίων, όπως λείψανα αγίων, ιερά σκεύη, καθώς και πλήθος βιβλίων και εγγράφων που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Το μοναστήρι υπέστη σοβαρές ζημιές από την πυρκαγιά του Αυγούστου 2000, ωστόσο επισκευάστηκε γύρω στο 2010, ανακτώντας το αριστοκρατικό του ύφος και συνεχίζοντας τη μακρόχρονη ιστορία του. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.