Ανάβατος

Στις 30 Μαρτίου 1822, ο oθωμανικός στρατός λεηλάτησε το νησί της Χίου, προκειμένου να καταστείλει την επανάσταση των κατοίκων. Οι Χιώτες, με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, καταφεύγουν είτε στα μακρινά παράλια του νησιού, είτε στα ψηλά κάστρα των μοναστηριών. Κάποιοι κατέληξαν στον Ανάβατο, για να κλειστούν στο οχυρό κάστρο. Οι Οθωμανοί, 1.500 περίπου, πλησιάζουν το χωριό. Η Κυριακή του Πάσχα τους βρίσκει πολιορκημένους και έτοιμους για μάχη. Το Σάββατο της Διακαινησίμου καθώς και την Κυριακή του Θωμά, οι Οθωμανοί δεν άντεξαν και επιτέθηκαν δύο φορές από τη βόρεια πλευρά του τείχους. Η επίθεση καταλήγει σε αποτυχία εξαιτίας του απότομου φυσικού τοπίου, αφενός, και της κρατερής αντίστασης των Χιωτών, αφετέρου. Μόλις έπεσε το οχυρό, οι Τούρκοι ξεχύθηκαν πάνω στους αθώους και, αφού έσφαξαν όλους τους αγωνιστές, επιτέθηκαν στον άμαχο πληθυσμό. Οι λυγερόκορμες κοπέλες, αντιστεκόμενες, προτίμησαν να πέσουν στη χαράδρα σηματοδοτώντας, έτσι, τον λεγόμενο «Χιώτικο Ζάλογγο».